Araştırmacılar etkili bir zihin okuma teknolojisi geliştirdi. Sistem bunun için özel bir yapay zekâ temelli dil modeli kullanıyor.
Düşündüklerinizi yazıya geçiren bir sistem nasıl olurdu? Bu konuda çok uzun yıllardır çalışanlar bulunuyor. Süreci şimdi bir kez daha gündeme getiren ise Austin’deki Teksas Üniversitesi araştırmacıları oluyor. “Semantic Decoder” adını verdikleri bir sistem geliştiren araştırmacılar, yapay zekâ temelli dil modelinden güç alan bu sistem ile düşünceleri yüksek sayılacak bir doğruluk seviyesinde yazılı hale getirebiliyor. Bu sistemin en büyük fark yarattığı nokta, insan beynine fiziksel bir bağlantı gerektirmiyor olması. Yani beyin sinyallerini okumak için bir beyne ameliyat ile bir cihaz takılması gerekmiyor, bunun yerine Kranial Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG) teknolojisi kullanılıyor. Bu teknoloji şöyle tanımlanıyor: “Kranial Fonksiyonel MR, normal ve hastalıklı beyin fonksiyonlarının anatomik olarak yerini belirlemede kullanılır. MRG, tüm vücut alanlarında hastalıkların tanı ve takibinde kullanılan tıbbi bir görüntüleme yöntemidir. MRG, güçlü manyetik alan ve radyofrekans dalgaları kullanılarak görüntüler oluşturulur. MRG radyasyon içermez. fMRG ise beyindeki fonksiyonel olarak aktive olan alanları, kan oksijen seviyesindeki değişmeye bağlı olarak gösteren bir MRG yöntemidir. fMRG, diğer standart MR görüntüleme yöntemleriyle saptanamayan beynin fonksiyonel alanlarının görüntülenmesini sağlar.”
Kurdukları sistemi eğitmek için araştırmacılar, hikâye dinletilen üç kişinin beyin tepkilerini 16 saat boyunca kayıt altına almış. Bu sayede çalışır hale getirilen sistem, beynin bir dizi kelimeyi duyduğunda nasıl tepki vereceğini önemli bir doğrulukla tahmin edebilir hale gelmiş. Şimdilik sadece laboratuvar ortamında kullanılabilen sistemin, ileride Fonksiyonel Yakın Kızılötesi Spektroskopisine (fNIRS) dayalı bir teknoloji ile daha portatif hale getirilmesi hedefleniyor. Peki bu “Semantic Decoder” teknolojisi tam olarak ne işe yarayacak? Burada çok önemli bir odak nokta bulunuyor. Bu sistem sayesinde zihinsel olarak bilinci açık ancak fiziksel olarak konuşamayan, örneğin felç geçiren bazı kişilerin tekrar anlaşılır bir şekilde iletişim kurması sağlanabilir. Üzerinde çalışmaların devam edeceği sistem, ileride çok büyük oranda konuşma güçlüğü yaşayan kişilerin hayatlarını da oldukça kolaylaştırabilir.