Ay’da maden çıkarmak isteyen şirketler NASA’ya başvuru yapacak

Ay yüzeyinde kazı yaparak Helyum 3 ve nadir bulunan bazı metaller gibi kaynakları çıkarmaya talip olan firmalar, ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’yle (NASA) görüşmelere başlamaya hazırlanıyor. NASA tarafından başlatılan bir program, özel sektör firmalarının Ay’da madencilik yapmalarını olanaklı hale getirecek. Firmalardan gelmeye başlayan teklifleri değerlendirecek olan NASA, adaylar arasından seçtiği şirketlere robot inşa etmeleri ve bu robotları Ay yüzeyinde kullanmaları için bir anlaşma imzalayacak.

Firmaların madenleri yüzeye çıkarmak için yaptığı çalışmaları maddi olarak desteklemeyecek olan ABD Hükümeti, bir devlet kurumu olan NASA’nın yol göstericiliği aracılığıyla dolaylı olarak desteklemiş olacak. Ay yüzeyini kazmaya gidecek olan firmaların ellerinin boş dönmeyeceğinin ise bir garantisi yok. Yapılan kazılarda değerli bir madene ulaşılamaması halinde firmaların yaptığı masrafların geri ödemesi yapılmayacak. Ay’da madencilik yapmak isteyen firmalar en son tekliflerini 17 Mart’a kadar NASA’ya sunmaları gerekiyor. NASA, Ay’a gitmeye hak kazanan şirketleri ne zaman açıklayacağını ise henüz belirtmedi.

1967 yılında Birleşmiş Milletler‘e üye olan ülkeler tarafından imzalanan Dış Uzay Antlaşması’na göre hiçbir ülke Ay yüzeyinde hak iddia edebilecek konumda değil. Dolayısıyla, NASA’nın özel sektör aracılığıyla Ay yüzeyinde ticari kazılar yapacak olması ve ABD merkezli özel uzay şirketlerinden oluşan bir piyasayı oluşturmaya başlaması çeşitli tartışmalara konu oluyor.

NASA’nın öncülüğünde yapılacak olan bu çalışmaların aslında herhangi bir uluslararası antlaşmayı ihlal etmediğini belirtmek gerekiyor. Zira, Uzay Bilimci Ian Crawford‘un da The Telegraph’a verdiği demeçte söylediği üzere 1967 yılında yapılan antlaşmanın koşulları özel sektörü içermiyordu. Crawford, yakın bir zamanda yeni, daha güçlü ve daha kapsamlı bir antlaşmanın hazırlanacağını ifade ediyor.