BALMUMUYLA AŞK
Barry Dickson ve ekibi sineklerin zihinlerini etkilemeye yarayan Fly Mind-Altering Device (FlyMAD) adlı bir cihazı kullanarak sineklerin balmumuna “aşık olmalarını” sağlıyorlar. Sinekler bir kutunun etrafında uçuşurken cihaz onları bir video kamerayla takip ediyor ve başlarına ısı vermeyi sağlayan lazer ışıklarıyla onlara nişan alıyor. Araştırmacılar aynı zamanda kas yönetimini sağlayan nöronları da hedefliyorlar ve bu şekilde sineklerin geri geri yürümeleri bile mümkün oluyor.
Daha önceki bir araştırma TRPA1 adı verilen ısıyla aktive edilen ve sineklerde çiftleşme ve karar verme gibi davranışlardan sorumlu olan bir proteinin bulunmasını sağlamıştı. Protein belirli görevlerle ilişkilendirilen nöronlara eklendiğinde ısı aracılığıyla kontrol edilebiliyorlardı.
İMKANSIZA DOĞRU
Son araştırmada lazerle nişan alınan sinirsel yapısı değiştirilmiş sinekler nesnenin etrafında daireler çizerek ve kanatlarını titreştirerek balmumuna yönelen çiftleşme ritüelleri sergilediler. Lazer devredışı bırakıldığında söz konusu davranış bir 15 dakika kadar daha devam etti, ki bu da bu çekime sineklere verilen ısının neden olduğu anlamına geliyordu. Dickson, Nature‘a verdiği demeçte nöronları ışık aracılığıyla kontrol eden ve optogenetik (optogenetics) adı verilen benzer bir tekniğin farelerde başarıya ulaştığını ama henüz sinekler üzerinden denenmemiş olduğunu belirtti. Bir farenin beynine eklemlenen fiber optik bir kabloyla gerçekleştirilen bu deneyi sinek gibi küçük bir canlı üzerinde denemek de elbette neredeyse imkansız.
Gelecekteki araştırmalar ışıkla aktive edilen ve channelrhodopsin adı verilen bir proteinle birlikte TRPA1‘in kullanıldığı yöntemin de test edilmesini içerebilir. FlyMAD araştırması geçtiğimiz Ekim ayında gerçekleştirilen bir konferansta tanıtıldı.
VİDEO