İnternette günlük hayatta karşılaştığımız yaygın problemlerden biri sahte içerikler. Gelişmiş fotoğraf manipülasyon bilgisiyle sahte fotoğraflar yaratılabilir, internetin dört bir yanına basit bir paylaşımla dağıtılabilir. Ancak fotoğrafların gerçek olup olmadığını anlama yöntemleri de var.
İnternette özellikle söz konusu durum popüler bir olayı işaret ediyorsa görsellerin viralleşmesi oldukça kolay. Gündemde olan sıcak bir konu üzerine hazırlanan sahte görsel bir anda sorgusuz sualsiz gerçek kabul edilerek paylaşılıyor. Araştırma yapabilmek adına sunulan onlarca seçeneğe rağmen, sunulanı kabul edip direkt paylaşmanın bilgece bir hareket olduğunu söylemekse zor. Peki sahte fotoğrafları nasıl ayırt edeceğiz?
Her ne kadar bir anda yayılsa da, sahte işleri ikna edici şekilde üretmek çok da kolay değil. Sadece yetenek değil fotoğraf seçimi de önem taşıyor zira. Biraz dikkatli bakarak görselin sahte olup olmadığına dair araştırma öncesi bir fikir edinmeniz mümkün anlayacağınız. İlk dikkat etmeniz gereken fotoğrafın kompozisyonunda gözle görülür bir saçmalık olup olmadığı. Garip bir şekilde arkada kalmış insanlar, yarısı kesilmiş şekiller gibi. Bir diğer nokta ise profesyonellik. Photoshop kullanıcılara manipülasyon için sayısız seçenek sunsa da ışık, renk ayarı gibi ince detaylar uzmanlık istiyor. İki farklı fotoğrafı birleştirirken aynı ortamda çekilmiş hissiyatı vermek için Photoshop’tan anlamak gerekiyor. Özellikle fotoğrafın yüksek çözünürlüklü haline sahipseniz, renk bozulmasını fark etmek daha kolay.
Bir diğer “kötü iş” diyebileceğimiz şeyse, halihazırda fazla popüler olan bir olayı kullanmak. Haberin orijinali kaynağınıza bir şekilde düşüyorsa fotoğrafın sahte olduğunu anlamak kolaylaşıyor elbette. Ayrıca haber içeriğiyle fotoğraf tezatlık oluşturuyorsa bu da yine sizin için bir ipucu anlamına geliyor.
Söz konusu internetten yapılan paylaşımlar olunca iki kere dikkat etmek gerekiyor. Ancak fotoğrafların gerçek olup olmadığını basit bir Google aramasıyla öğrenebilirsiniz. Google’ın görsel aramaya izin verdiği Google Images sitesine görseli sürükleyip bırakmanız yeterli. Söz konusu görselin hangi yıllarda hangi haberler için kullanıldığını basit bir şekilde görüntüleyebiliyorsunuz. Sahte bir görselse zaten söz konusu haberden bağımsızlığı da bu şekilde anlaşılabiliyor.
Ayrıca fotoğrafın düzenlenmemiş halini bulmanız da mümkün. Bunun için de elinizdeki göseli birkaç yerden keserek o şekilde aratabilirsiniz. Eğer büyük organizasyonlar ya da haber siteleri tarafından paylaşılmış bir görselse rahatlıkla bulabiliyorsunuz.
Bir diğer yöntemse mevcut fotoğrafı Photoshop ve benzeri uygulamalarda kontrol etmek. Filtre ve ışık seviyelerini kontrol edebileceğiniz fotoğraflarda ayarlarla oynarken bir anormallik görebiliyorsanız, fotoğrafı aratmakta fayda var demektir.
Bu kadar uğraşmak istemiyor ve “Benim yerime biri araştırmış olabilir mi bunu?” diye düşünüyorsanız, bunun için de teyit.org mevcut. İnternette viral olan haberlerin doğruluğunu teyit eden bu site, içerikleri düzenli olarak giriyor. Ancak elbette içeriklerin incelenmesi zaman aldığı için, aradığınız haberi anında orada bulamayabilirsiniz. Bunu da hatırlatmakta fayda var.
Günün sonunda bir karenin sahte olup olmadığını yüzde yüz anlamak her zaman mümkün olmuyor. Ancak uygulayabileceğiniz belli başlı küçük adımlarla siz de şüphelendiğiniz bir görsel ya da haberin doğruluğunu teyit edebilirsiniz.