Türkiye’de kripto para kullanımı ciddi oranda arttığı için önemli düzenlemeler kapıda bulunuyor. İşte bu konuda ortaya çıkanlar;
Uzun zaman önce kripto para sisteminin içinde olan şirketlerin kontrol ve denetimlerinin sağlanması, yatırımcıların mağdur edilmesi ve kara para aklanmasının önlenmesi için yapılan çalışmalara hız verildi açıklaması yapılmış, daha sonra bu konu pek gündeme gelmemişti. Ancak bu konuda kapalı kapılar arasında çalışmalar yapılmış.
Çünkü bugün bir açıklama yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, kripto para çalışmalarına ilişkin “Yasa hazır yakında gecikmeden Meclis’e göndereceğiz” dedi. Erdoğan bunun haricinde bir detay vermedi. Yasa hazır olduğuna göre detaylar yakında ortaya çıkacaktır ancak daha önceden süreçle alakalı bazı bilgiler elimizde bulunuyor.
Geçtiğimiz aylarda kripto para odaklı yapılan bir toplantıda öncelikli amacın bu alanı kısıtlamak değil, kurallar koymak olduğu ifade edilmişti. Düzenlenen toplantıda, aracı kurumlara sermaye şartı konulması, şüpheli görülen meblağlar konusunda MASAK’ın devreye girmesi gibi önerilerde bulunuldu.
O zaman yasakçı bir anlayış olmadan, yatırımcıların mağdur edilmesinin önlenmesi, aracı kurum sahiplerinde belli kriterler aranması, güvelik soruşturmaları, suistimaller için bir teminat gösterilmesi gibi önerilere sıcak bakılmıştı.
Çalışmada, kripto varlık şirketlerinin SPK gözetiminde faaliyet göstermesi, yeni kurulan şirketler için lisans ve asgari sermaye şartı getirilmesi, hem şirketler için teknik yeterlilik, hem de bu kurumlarda çalışanlar için özel şartlar aranması, BDDK’ın da rekabetin korunmasına ilişkin gözetim mekanizmasını oluşturması planlanıyor.
Bu şirketlerin vergilendirilmesiyle ilgili de seçenekler tartışılıyor. Sistemin stopaj alınması şeklinde kurgulanması tartışılıyor. Yeni dönemde özellikle vergi ve gelir denetimi konularına ciddi önem veriliyor.
Hatırlarsınız Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından hazırlanan “Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik” geçtiğimiz aylarda Resmi Gazete kapsamında yayımlandı.
Yönetmelikte, açık olarak “Kripto varlıklar, ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılamaz” denildi. Bu durum ciddi bir sürpriz yarattı ve bazılarını oldukça kızdırdı.
Tam olarak 30 Nisan 2021 tarihinde yürürlüğe giren yönetmelikteki önemli maddeleri tekrardan hatırlatalım:
-MADDE 1 – Bu Yönetmeliğin amacı, ödemelerde kripto varlıkların kullanılmamasına, ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılmamasına ve ödeme ve elektronik para kuruluşlarının kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık etmemesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.
-MADDE 2 – Bu Yönetmelik, 14/1/1970 tarihli ve 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (I) numaralı bendinin (f) alt bendi ile dördüncü fıkrası ve 20/6/2013 tarihli ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanunun 12 nci maddesinin üçüncü fıkrası ile 18 inci maddesinin altıncı fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
-MADDE 3 – Bu Yönetmeliğin uygulanmasında kripto varlık, dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, ancak itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlıkları ifade eder.
-Kripto varlıklar, ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılamaz. Kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılmasına yönelik hizmet sunulamaz.
-MADDE 4 – Ödeme hizmeti sağlayıcıları, ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılacağı bir şekilde iş modelleri geliştiremez, bu tür iş modellerine ilişkin herhangi bir hizmet sunamaz. Ödeme ve elektronik para kuruluşları, kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık edemez.
-Bu Yönetmelik 30/4/2021 tarihinde yürürlüğe girer. Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı yürütür.