Dijital Türk Lirası LOG Tasarım2
Uzun zamandır gündeme olan gelecek adımlarından Dijital Türk Lirası için bugün önemli bir kilometre taşı geride kaldı.
Kripto para birimlerinin hayatın normali olmaya başladığı günümüzde geleceğin para birimleri özelinde Türkiye merkezli adımlar da atılıyor. Bunlardan birisi olan Dijital Türk Lirası (DTL) için bugün önemli bir haber geldi. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, resmî sitesinden ilk ödeme işlemleri özelinde şu paylaşımı geçti: “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) öncülüğünde yürütülmekte olan Dijital Türk Lirası Projesi’nin birinci faz çalışmaları kapsamında, Dijital Türk Lirası Ağı üzerindeki ilk ödeme işlemleri başarılı bir şekilde gerçekleştirilmiştir.
TCMB, teknoloji paydaşları ile birlikte yürüttüğü dar kapsamlı ve kapalı devre pilot uygulama testlerine 2023 yılının ilk çeyreğinde de devam edecektir. Yapılan testler sonucu elde edilen bulgular geniş kapsamlı bir değerlendirme raporu ile kamuoyu ile paylaşılacaktır.
Dijital Türk Lirası İşbirliği Platformu, 2023 yılında seçili bankalar ve finansal teknoloji firmalarının katılımlarıyla genişletilecek ve geniş katılımlı pilot testlerin gerçekleştirileceği ileri fazlara geçilecektir. Bu kapsamda, dağıtık defter teknolojilerinin ödemeler ekosistemlerinde kullanımı ve anlık ödeme sistemleri ile entegrasyonu gibi konularda tasarlanan özgün mimari kurgulara ait testlere devam edilecektir.
Dijital Türk Lirası’nın hukuki boyutuna yönelik çalışmalar, dijital kimliklendirmenin proje için kritik öneme haiz olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, 2023 yılı boyunca Dijital Türk Lirası’nın teknolojik gereksinimlerinin yanı sıra iktisadi ve hukuki çerçevesine dair çalışmalara da öncelik verilecektir.”
2023 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda belirlenen hedefler arasında da yer alan DTL için şu daha önce şunlar aktarılmıştı: “Merkez Bankası Dijital Türk Lirası Araştırma Geliştirme Projesi ikinci faz pilot bulguları doğrultusunda, Dijital Türk Lirasının ödemeler için kullanımı testlerine başlanacaktır. Dijital Türk Lirası sistemlerinin dijital kimlik ve FAST (Fonların Anlık ve Sürekli Transferi) sistemleri ile araştırma geliştirme kapsamında entegrasyon çalışmaları tamamlanacaktır. Toptan dijital para çalışmaları kapsamında bankalar ile araştırma, geliştirme ve test çalışmaları yapılacaktır.”
DTL için daha önce duyduğumuz kadarıyla birden fazla resmi kurum bir arada çalışıyor. Burada spesifik olarak Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, HAVELSAN, ASELSAN ve TÜBİTAK BİLGEM’in adı geçiyor. Aktarıldığı kadarıyla bu isimler 15 Eylül 2021’de DTL için bir iş birliği platformu kurdu. TCMB ve firmalar bu konuda çalışmalarını ilerletirken, sistem artık gerçek anlamda test aşamasına yaklaşıyor.
Yapılan açıklamaya göre DTL önce projede iş birliği yapan kurumların çalışanlarının kullanımına sunularak test edilecek. Çalışanlara kendilerine tanımlanacak dijital cüzdan aracılığıyla alışveriş yapma imkânı sağlanacak. Testlerin başarıyla sonuçlanması ve beklentilerin karşılamasının ardından sistemin devreye alınması için gerekli adımlar atılacak.
Dijital para altyapısında kâğıt ve madeni paranın tüm özellikleri alınarak yeni nesil teknolojilere uyumlu hale getirilecek. Burada güvenli bir altyapı kurulacak ve dijital cüzdanlar üzerinden para transferleri hızlı, zahmetsiz ve güvenli şekilde gerçekleştirilebilecek.
Peki Dijital Türk Lirası ile bitcoin ya da ethereum gibi kripto para birimleri arasında ne fark var? Kripto paraların bir merkezi yok. Dijital Türk Lirası ise söylendiği kadarıyla direkt olarak Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’na bağlı olacak. Bu sayede takip edilebilir bir yapı kurulmuş olacak, her türlü para hareketi net olarak kayıt altına alınacak. Bu sistemde ayrıca para hareketini gerçekleştiren kişiler de kayıt altına alınacak. Birçok devlet kripto paralardan çekiniyor çünkü merkezi olmayan para birimleri birçok yasadışı faaliyeti desteklemek için kullanılabiliyor. Merkezi olan bir dijital para biriminde ise bu risk ortadan kalkıyor.