Bilim insanları yaşam sürelerini artırmak için alternatif yollar arıyor. Yeni yapılan bir çalışma ile bir enzim türüne dair önemli bulgular ortaya çıktı.
Yaşam sürelerinin uzaması için bilim insanları birçok çalışma yapıyor. Yakın zaman önce yapılan bir çalışmaya göre, bilim insanları eNAMPT adı verilen bir enzim üzerine odaklandı. Genç farelerin kanından alınan bu protein izole edilip yaşlı farelere enjekte edildiğinde yaşlı farelerin ömrü uzadı. Araştırmacıların sağlıklı yaşam süresini uzatmak için denediği bu yeni yol için farklı stratejilerin uygulanması gündeme geliyor. Washington‘daki St. Louis Üniversitesi Tıp Fakültesi‘ndeki araştırmacılar, genç farelerden alınan eNAMPT adlı bir enzimi yaşlı farelere enjekte etmenin, yaşlı farelerde yaşam süresini uzattığını gözlemlendi.
Aslında bu araştırma, genç kan transfüzyonlarının yaşlanmanın etkilerini tersine çevirebileceği konusundaki devam eden tartışamaları açıklamak için yeni bir hipotez ortaya koyuyor. Çalışma, yaşlı farelerin genç farelerin kanlarından alınan belirli bir enzim ile desteklendiğinde, daha uzun yaşadıklarını ve genç farelerin özelliklerini gösterdiklerini ortaya çıkartıyor. Araştırma, son birkaç yıl içinde çok sayıda yaşlanma karşıtı araştırmanın odağı haline gelen hücrelerde bulunan önemli bir koenzim olan Nikotinamid adenin dinükleotid (NAD) üzerinde yoğunlaşıyor. Bilim insanları, NAD’ın enerji metabolizması için gerekli olduğunu keşfetmelerinin ardından, yaşlandıkça bu seviyenin de düştüğüne ulaştı.
Yeni çalışmanın kıdemli yazarı gelişimsel biyoloji profesörü Shin-ichiro Imai, “Sağlıklı yaşlanma için tamamen yeni bir yol bulduk” diyerek ekliyor, “eNAMPT‘yi genç farelerin kanından alıp yaşlı farelere verebileceğimizi ve yaşlı farelerin sağlığında belirgin bir iyileşme gösterdiğini – fiziksel aktivitenin artması ve daha iyi uyku dahil – görmesinin dikkat çekici olduğunu görüyoruz.” Daha önce yapılan bazı çalışmalar, genç farelerden yaşlı farelere kanın basit şekilde transfüzyonunun gençlik özelliklerini aktarabildiğini keşfetmiş olsa da, bu garip korelasyonun temelini oluşturan mekanizmaların tam olarak ne olduğu belli değildi. Yeni çalışma, kan dolaşımındaki eNAMPT’nin cevap olabileceğini öne sürüyor.
Çalışma, bu eNAMPT transfüzyonlarının yaşlı hayvanlarda yaşa bağlı bazı özellikleri geliştirdiğini ortaya koyan birçok fare deneyine işaret ediyor. eNAMPT desteği verildiğinde gözdeki işlev ve bilişsel özelliklerde artış gözlenmesinin yanında, üstünde çalışılan hayvanın ömrünü ortalama yüzde 16 oranında uzattığı sonucuna ulaşıldı. Imai, “Genç farelerin eNAMPT’sini alan yaşlı fareler ile hiçbir işlem yapılmayan yaşlı fareler arasındaki farklılıklara şaşırdık” diyor. Gözle görülen bazı değişikliklere de değinen Imai,“Bunlar, özel genetik modifikasyonlara sahip olmayan eski fareler ve eNAMPT ile desteklendiklerinde, bu farelerde tekerlekleri hareket ettirme davranışları, uyku düzenleri ve fiziksel görünümleri – örneğin daha kalın, daha parlak tüyler – genç farelerinkine benziyor.” açıklamasını yapıyor
Araştırmacılar aynı zamanda hayvanların genel ömrüne bu bulguları ekleyerek, ömrünü uzatma fikrine de sıcak bakıyorlar. eNAMPT seviyelerinin kullanılmasıyla hayvanların ömrünü etkin bir şekilde tahmin edilebileceği düşünülüyor. Kan dolaşımında ne kadar fazla eNAMPT bulunursa, hayvanlar o kadar uzun süre yaşıyor. Bu bulguların gelecek çalışmalara ışık tutacağı düşünülüyor. Hayvanlar üzerinde bu değerlerin olumlu sonuçlar verdiğine ulaşılmışsa da insan kanında bulunan eNAMPT enziminin aynı etkiyi gösterip göstermeyeceği bilinmiyor. Konuya dair daha derin ve uzun araştırmalar yapılması gerekiyor. NAD’nin doğrudan ya da NAD öncüllerinin arzı ile artırılmasının potansiyel olarak güvenli ve fizyolojik olarak yararlı olduğunu öne süren bazı ilk insan denemeleri tamamlandığı da biliniyor.
Farelerdeki prensip gibi, daha yaşlı insanlardaki NAD seviyelerinin en iyi şekilde nasıl artırılacağı hala bilinmiyor. Örneğin, B3 Vitamini veya niasinin, bir NAD öncüsü olduğu biliniyor. Ancak, insan vücudunda NAD seviyelerini etkili bir şekilde artırmak için yeterince yüksek seviyelerde uygulandığında istenmeyen yan etkiler yarattığı gözlendi. Bu mevcut araştırmanın bir sonraki aşaması, eNAMPT desteğinin, yaşlı insanlarda NAD seviyelerini artırmanın güvenli bir yolu olup olmadığına bakmak olacağı hedefleniyor.
Manipülasyon yeteneğinin gelişmesinde “altı parmak” etkisi