Google DeepMind, yapay zeka temelli hava durumu tahmin sistemi GenCast ile mevcut sistemleri geride bırakıyor.
DeepMind’a göre GenCast, önceki yapay zeka temelli hava durumu sistemlerinden daha iyi tahminler sunmakla kalmıyor, aynı zamanda Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi (ECMWF) tarafından işletilen en iyi hava tahmin sistemine oranla daha iyi performans gösterebiliyor. DeepMind, yapay zeka sistemini ECMWF tarafından derlenen yaklaşık 40 yıllık yüksek kaliteli hava durumu verileri üzerinden eğittiklerini belirtiyor. Bu sayede bu kadar iyi hale getirilebilen sistem, araştırmacılara göre sonuç üretmek için aşırı yüksek bir güce de ihtiyaç duymuyor. Google’a göre TPU v5 Tensor işlem birimlerinden yalnızca biri, sekiz dakika içinde 15 günlük bir GenCast tahmini üretebiliyor. Sistem üzerinde çalışmaya devam edeceklerini belirten DeepMind, yakında hava tahmini konusunda dünyadaki açık ara en doğru ve kararlı çözüm olabilir.
Google, geçtiğimiz ay yapay zeka temelli sel tahmin sistemini 100 farklı ülkeye genişlettiğini duyurmuştu. Şirket topladığı farklı verileri özel yapay zeka sistemleri kullanarak değerlendiriyor ve bu sayede büyük yıkımlar ve ölümlere neden olan nehir kaynaklı selleri 7 gün öncesinden tahmin edebiliyor. İşte bu sistem artık aralarında Türkiye’nin de olduğu 100 farklı ülkede çalışıyor. Destek verilen 100 ülkede yaklaşık 700 milyon insanın yaşadığını belirten şirket, 13 Kasım 2024 itibarıyla Türkiye için seçilen hiçbir lokasyonda sel riski olmadığını gösteriyor. Daha önce söylendiği kadarıyla çoğu nehirde akış ölçer bulunmadığından yaklaşan yıkıcı sellerin tahmin edilmesi oldukça zor.
Google bu sorunu özel makine öğrenimi modellerini geçmiş olaylar, nehir seviyesi verileri, yükseklik, arazi durumu ve fazlasıyla eğiterek aşıyor. Bu verilerle seçilen bölgeye özel haritalar oluşturan ve her konumda yüzlerce simülasyon gerçekleştiren firma, bu sayede selleri oluşmadan günler önce tahmin edebiliyor. Google’ın bu süreç için daha önce paylaştığı bir video hemen aşağıda yer alıyor:
İnternet devi Google çevre tarafında daha önce de önemli gelişmelerle gündeme gelmişti. Küresel ısınma söz konusu olduğunda en çok “karbondioksit salınımı” öne çıkarılıyor ancak süreci hızlandıran başka unsurlar da bulunuyor. Örneğin Uluslararası Enerji Ajansı’na göre küresel olarak gözlenen büyük sıcaklık artışlarının yaklaşık yüzde 30’undan (Bazı kaynaklarda yüzde 25 olarak da geçiyor) metan sorumlu durumda. NASA’nın verilerine göre son 200 yılda iki kattan fazla artan atmosferdeki metan konsantrasyonunun yüzde 60’ı insan faaliyetlerinden, yüzde 40’ı ise doğal nedenlerden (İnek, keçi ve geyik gibi çiftlik hayvanları inanılmaz metan gazı üretiyor) kaynaklanıyor, Uluslararası Enerji Ajansı yıllık toplam metan gazı emisyonunun 2022’de 589,1 milyon ton olduğunu açıklıyor.
Bunun 395,1 milyon tonunun insan faaliyetleri nedeniyle (Özellikle enerji tarafı), 194 milyon tonunun ise doğal yollardan gerçekleştiği belirtiliyor. İşte bu hepimiz için çok önemli konuda kâr amacı gütmeyen Çevre Savunma Fonu (EDF) ile bir iş birliği yapan Google, metan gazını izlemek için yapay zeka ile uydu görüntülerini kullanacak ve böylece en çok metan gazı salınımının olduğu bölgeleri net olarak gözler önüne sermeye başlayacak. Attığı adımla bu bölgelere yönelik çözüm çalışmalarına aracılık etmek ya da hız katmak isteyen internet devi, metan kirliliğinin önlenmesinin iklim değişikliği üzerinde büyük bir olumlu etki yaratacağına inanıyor.