Screenshot

Google’ın çatı şirketi Alphabet, fiber optik kabloların yerini alması için tasarlanan internet odaklı Taara çipini tanıttı

Can TUNÇER 02 Mart 2025 12:22

Google’ın çatı şirketi Alphabet, fiber optik kabloların yerini alması için tasarlanan internet odaklı Taara çipini tanıttı.

Alphabet, internet erişimi olmayan bölgelere balonlar aracılığıyla kablosuz internet götürmeyi hedefliyordu ve bunun için Project Loon isimli bir proje geliştirmeye başladı. İlk olarak bir Google projesi olarak hayata geçen, daha sonra ise Alphabet’in X inovasyon laboratuvarına dahil olan Project Loon, stratosfere gönderilen ve oradaki rüzgarları kullanıp hareket ederek birbirlerinin yerini dolduran balonlardan oluşturulacak ve özel geliştirilen navigasyon sistemiyle sadece ihtiyaç olan bölgelere yönlendirilebilecekti. Bu sistem daha sonra rafa kaldırıldı ancak Project Loon için geliştirilen sistemler ve teknolojiler çöpe atılmadı. Örneğin Project Loon balonlarının iletişimi, birbirine bağlantısı ve veri aktarımı için özel Free Space Optical Communications (FSOC) sistemi geliştirilmişti. Bu önemli sistem uzun yıllar önce internet erişiminin olmadığı ya da çok yavaş olduğu Demokratik Kongo Cumhuriyeti gibi yerlerde Project Taara projesi altında test edildi.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Dünyanın en hafif Copilot+PC’si: ASUS Zenbook A14

Taara projesi fiber optik internet kablolarının yerini alması için tasarlandı ve kablosuz aktarımı mümkün kılıyordu. Sistemde ilk aşamada birbirini açık olarak gören oldukça büyük lazer temelli Lightbridge adı verilen üniteler kullanılıyordu ve iki ünite arasındaki veri aktarımı 20 Gbps seviyesine kadar çıkabiliyordu. Bu sistem sayesinde interneti farklı şehirler arasında taşımak için fiber optik kablo döşenmesine gerek kalmayacağını belirten Alphabet, proje üzerinde çalışmaya devam etti.

Bu çalışmaların sonucunda Taara çipi doğdu. Bu teknoloji harikası çip ilk olarak sistemi çok ama çok daha kompakt hale getirdi. Bu konuda yaptığı açıklamada, “Silikon fotonik çipimiz havadan yüksek hızlı veri iletmek için ışığı kullanıyor. İlk nesil teknolojimiz Taara Lightbridge, aynalar, sensörler ve donanımdan oluşan bir sistem kullanarak ışığı fiziksel olarak yönlendirirken, bu yeni çip, ışığı ve veriyi hareketli yapıdaki büyük parçalar olmadan yönlendirmek, izlemek ve düzeltmek için yazılım kullanıyor. Trafik ışığı büyüklüğündeki Lightbridge’in temel işlevlerinin çoğunu aldık ve bir tırnak boyutuna kadar küçülttük.” diyen Taara projesinin başındaki isim Mahesh Krishnaswamy, sözlerini şöyle sürdürüyor:

“Moonshot Factory laboratuvarlarında yapılan testlerde ekibimiz, iki Taara çipi kullanarak açık havada 1 kilometrelik mesafede 10 Gbps hızında veri iletmeyi başardı. Bunun silikon fotonik çipler özelinde bir ilk olduğuna inanıyoruz ve bu bizim için sadece bir başlangıç. Özel bir ağ sistemi oluşturarak çipin hem menzilini hem de kapasitesini genişletmeyi planlıyoruz.”

Screenshot

“Taara’nın yolculuğu cesur bir soruyla başladı: Kablolara ihtiyaç duymadan veri sağlamak için ışık hızından yararlanabilir miyiz? Geçtiğimiz yedi yıl boyunca ekibim, ışığı kullanarak hızlı ve uygun fiyatlı internet bağlantısı sağlama amacıyla çalışıyor.” diyen Krishnaswamy, ek olarak şunları söyledi: “Fiber, yüksek hızlı bağlantının altın standardı, ancak maliyetli ve pratik değil. Bu arada, elektromanyetik spektrumda da bir duvara çarpıyoruz. Geleneksel radyo frekans bantları ve mevcut bant genişliği tükeniyor, bu da 5G genişlemesini desteklemeyi ve hızlı, güvenilir bağlantı için artan talebi desteklemeyi oldukça zorlaştırıyor.”

Gelecekte fiber optik kabloların yerini alacak Taara çipi, Alphabet’in açıklamasına göre 2026 yılında piyasaya sürülecek bir üründe yer alacak. İnternet bağlantısının kablolara bağlı olmadığı bir gelecek hayal eden şirket, kapalı kapılar ardında büyük adımlar atıyor. Bu arada kablolardan bağımsız olarak uzaydan internet sunan projeler de büyümeye devam ediyor. Bu konuda öncü şirket SpaceX’in Starlink’i olurken, alanda Avrupa ve Çin merkezli büyük çalışmalar da yürütülüyor. Alışverişi devi Amazon da uzun zamandır kendi uzaydan internet sistemi için çalışmalar gerçekleştiriyor.