IBM‘li araştırmacılar, işlemci teknolojisinde devrim yaratacak bir noktaya geldiklerini açıkladı. İnsan beynindeki bir nöron, yani sinir hücresi gibi düşünebilen ve geleneksel işlemcilere kıyasla çok daha düşük güç tüketen bir çip geliştirildiğini açıklayan araştırmacılara göre, bu çip sayesinde bilişsel bilgi işlem devri sonunda başlayabilir. IBM SyNAPSE adı verilen bu çipte bir milyon programlanabilir nöron ve 256 milyon programlanabilir sinaps bulunuyor. Sadece bir posta pulu büyüklüğündeki bu inanılmaz işlemcinin, bir gün insan hislerinin dijital ortamda oluşturulmasına imkan verebileceği düşünülüyor.
Samsung tarafından 28 nanometrelik işlemcilerle üretilen çip, watt başına saniyede 46 milyar sinaptik işlem gerçekleştirebiliyor. 4.096 nörosinaptik çekirdeğe sahip olan çipteki her çekirdeğin kendi hafıza, hesaplama ve iletişim becerileri var ve her çekirdek birbirine paralel olarak işlem yapabiliyor. Üstelik IBM çipin üretime hazır olduğunu belirtiyor.
Ancak SyNAPSE’in en etkileyici özelliği belki de komşu çiplerle iletişim kapasitesi. Bu kapasite sayesinde çok sayıda çip bir araya gelerek dev bir dijital beyin oluşturabilir. IBM, çipin bu kapasitesini on altı SyNAPSE çipinden oluşan bir dizilimle göstermiş. Böyle bir dizilimde 16 milyon programlanabilir nöron ve dört milyar programlanabilir sinaps bir araya gelmiş oluyor.
Peki bu tür bir dizilimle neler yapılabilir? IBM’e göre bu çip grubunun yapabileceklerinin sınırı yok. SyNAPSE duyusal verileri gerçek zamanlı olarak, hem de yeni ve öngörülmedik biçimlerde işleyererek durumsal bağlamı daha önce görülmemiş seviyelerdeki bulanık mantıkla birleştiriyor. Böylece ortaya çıkan işlem gücü, önünde işlemsel olarak kimin veya neyin bulunduğun hızlı bir şekilde kavrayabiliyor. Başka bir deyişle, bu yüksek kavrama kapasitesi sayesinde bir gün SyNAPSE çiplerini kullanarak gerçek dünyadaki olay ve durumlara göre öğrenme ve adapte olma kapasitesine sahip süper bilgisayarlar yapılabilir.
SyNAPSE’i özel kılan yönlerinden biri de bu süper işlem gücünün enerji tüketimine yansımaması. IBM araştırmacılarının açıklamasına göre SyNAPSE sadece işitme cihazları kadar enerji tüketiyor, çünkü çip sadece yapılacak işlem olduğunda çalışıyor.
Kompütasyonel fotoğrafçılık, bağlamsal farkındalığa sahip görüntü işleme ve insanlarla etkileşim kuran adaptif robotik sistemler gelişip çoğaldıkça SyNAPSE gibi çiplere olan ihtiyaç da kuşkusuz artacak. Örneğin geçtiğimiz ay Movidius’un gösterdiği Myriad 2 yardımcı işlemci sayesinde akıllı telefonlarla DSLR seviyesinde fotoğraf çekimi yapılabileceği iddia ediliyor. Üstelik teknolojinin önümüzdeki yıl kullanıma sunulacağı söyleniyor.
SyNAPSE’in donanımlarda ne zaman görebileceğimize ilişkin bir bilgi yok, zira öncelikle programcıların bu tür bir işlemcinin hızından faydalanabilecek şekilde kod yazabilmesi gerekiyor. Bunun için yeni bir dil üzerinde çalışan IBM, üniversiteleri ve müşterilerini de teknolojiyi benimseyip üzerinde çalışmaları için ikna etmeye çalışıyor.