James Webb Uzay Teleskobu ile bu sefer “Araba Tekeri Galaksisi” merkezli nefes kesen bir fotoğraf paylaşıldı.
10 milyar dolarlık James Webb Uzay Teleskobu (James Webb Space Telescope), bilim dünyası ve evrene bakış açımızı şekillendirecek çalışmalarına başladı ve bu bağlamda geçtiğimiz ay karşımıza çok sayıda fotoğraf çıkarıldı. Yıllarca ufkumuzu açan keşiflerin merkezinde bulunan Hubble Uzay Teleskobu ile başlanan misyonu devam ettiren JWST, elbette HST’den çok daha net ve hepsinden önemlisi detaylı fotoğraflar çekebiliyor. Oluşturduğu kalite farkını direk olarak aşağıdaki fotoğraflarda görebileceğiniz JWST, bu sefer Türkçeye Araba Tekeri Galaksisi olarak geçen The Cartwheel Galaxy fotoğrafı ile karşımızda. Yukarıda gördüğünüz fotoğrafta, Hubble ile yıllar önce çekilen fotoğrafa oranla çok daha fazla detay elde edilmiş durumda.
Vikipedi’de Araba Tekeri Galaksisi için şu açıklama yapılıyor: “Araba Tekeri Galaksisi (ayrıca ESO 350-40 olarak da bilinir) Heykeltıraş takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 500 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir merceksi galaksi. Çapı yaklaşık olarak 150.000 ışık yılıdır. Yaklaşık kütlesi 2,9–4,8 × 109 Güneş kütlesi olan galaksi, 217 km/s hızla dönmektedir. Araba Tekeri, en iyi bilinen halka türü galaksilerdendir. Çapının iki katına kadar uzanan daha geniş bir diskle çevrilidir. Bu boyutlarıyla Araba Tekeri, Samanyolu’nun 2,5 katı büyüklüğe ulaşmaktadır.
Muhteşem halkası, çoğu Güneş’in 5-10 katı kütlede genç ve parlak yıldızlarla ışıldamaktadır. Daha yaşlı yıldızlardan oluşan çubuk biçimli yapılar, parlak halkasını, galaksi merkezini çevreleyen daha eski bir halkaya bağlamaktadır. Araba Tekeri önceden sıradan bir sarmal galaksiyken yaklaşık 200 milyon yıl önce diskini delip geçen bir galaksinin tetiklediği hızlı yıldız oluşumlarıyla bugünkü görünümünü kazanmıştır. Merkezi çekirdekten dışarı uzanan kollarıyla, normal bir sarmal galaksi yapısını geri alma aşamasının başlangıcında olduğu görülmektedir.”
Carina Nebulası (Üstte Hubble, altta James Webb)⇓
Southern Ring Nebulası (Solda Hubble, sağda James Webb)⇓
Stephan’s Quintet (Solda Hubble, sağda James Webb)⇓
SMACS 0723 Galaksi Kümesi (Solda Hubble, sağda James Webb)⇓
JWST’yi daha önce de aktarmıştık bunlardan önce gündeme getiren mayıs ayında yaşandığı aktarılan korkutucu bir durum olmuştu. NASA araştırmacılarına göre önemli teleskoba beklenenden daha büyük bir mikro meteor çarptı ve görülür bir hasar bıraktı. Bu 18 farklı ayna segmentinden birisinde oluşan hasara rağmen JWST’nin sorunsuz olarak görevde kalmaya devam ettiği ve ileride de bir sorun yaşanmasının beklenmediği aktarıldı. Araştırmacılara göre bu durumdan dolayı sadece bazı düzeltmeler gerekecek ve bu durum çok büyük bir sorun olmayacak.
JWST, NASA’nın açıklamasına göre beklenenden daha fazla süre görevde kalacak. Bunun arkasında Ariane 5 ile yapılan çok hassas kalkış yer alıyor. Bu hassas kalkış sayesinde teleskobun birçok konumlandırma ateşlemesine ya da manevrasına gerek kalmadığı söyleniyor. Bunun sayesinde James Webb Uzay Teleskobu bünyesinde ilk hesaplardan daha fazla yakıt barındırıyor. Böylelikle de JWST’nin çalışma ömrü bilim insanlarına göre 10 yılı geçmiş durumda.