Maymun selfie’si anlaşmazlığında son nokta

İngiliz doğa fotoğrafçısı David Slater, 2011 yılında Endonezya’da maymunların arasında çalışırken fotoğraf makinesini bir an boş bırakmış, sonrasında yukarıda görülen “bir maymun tarafından çekilen ilk selfie” ortaya çıkmıştı. Bir hayli ünlenen maymun selfie’sini çoklu ortam belgeleri içinde yayınlayan Wikimedia’nın telif hakkını ihlal ettiğini belirten Slater, fotoğrafın kaldırılmasını istemiş; Wikimedia ise “fotoğrafı maymun çekti” diyerek talebi reddetmişti. Bu ilginç anlaşmazlığa son noktayı U.S. Copyright Office (Birleşik Devletler Telif Hakları Ofisi) koydu.

İlk yılında maymun selfie’si fotoğraflarının satışından 3.365 dolar kazanan ve ilgili fotoğrafın, Wikimedia’nın çoklu ortam belgelerinin depolandığı Wikimedia Commons’ta yer almasının kendisine en az 10 bin dolara malolduğunu açıklayan Slater; Wikimedia’dan aldığı yanıt üzerine dava hazırlığına başlamıştı. Gerek basın gerekse sosyal medya üzerinde gündem yaratan konu, tartışmaları da beraberinde getirmişti. Telif hakkı söz konusu muydu, değil miydi? Telif ihlali konusunda daha önce böyle bir durumun olmaması ise işleri daha da karıştıracağa benziyordu ki Birleşik Devletler Telif Hakları Ofisi’nden beklenen yanıt geldi.

Kurum; hayvan, bitki ve doğa tarafından üretilmiş eserlerin telif hakkı kapsamına giremeyeceğini açıkladı. Hatta sonrasında Slater’ın iddiasına benzer şekillerde ortaya çıkabilecek iddiaların önüne geçebilmek adına şunu da ekledi: “İlahi ve doğaüstü varlıklar da telif iddiasında bulunamaz.” Bu yorum sonucunda İngiliz fotoğrafçının telif hakkı iddiası geri çevrilmiş olurken maymun selfie’si ve bundan sonra ilahi güçler, çeşitli hayvanlar, bitkiler tarafından çekilecek tüm fotoğraf, video gibi materyaller telif hakkı dışında kalarak kamu kullanımına açık hal almış oldu.