Covid-19 salgını büyük aşılama çalışmaları sayesinde kontrol altına alındı ancak halen aramızda. Salgını bugün gündeme getiren ise dev ilaç şirketi Pfizer oldu.
Koronavirüs salgınını kontrol etme sürecinde aşı olmak dışında tespit kısmı da büyük önem arz ediyordu. Kişilerin virüse yakalanıp yakalanmadığını tespit edecek sistemlerin daha hızlı çalışır hale gelmesi, salgını kontrol etmek adına gerçekten çok önemli görülmüştü. Bu konuda Avustralyalı şirket ResApp çok dikkat çekmişti. Çünkü firma kişilerin öksürükleri üzerinden Covid-19 olup olmadığını belirleyen bir uygulama yapmıştı.
İşte bu şirket ilaç devi Pfizer tarafından tam 116 milyon dolarlık bir ödeme ile satın alındı. Pfizer elbette bu parayı sadece etkisini azaltan Covid-19 tespiti için ödemedi. ResApp firması bir hastanın öksürüğünü inceleyerek solunum yolu hastalıklarını teşhis etme konusunda genel olarak çalışmalar yürütüyor. Yapılan açıklamaya göre firmanın özel geliştirdiği algoritmalar (Esas para eden kısım) öncelikle pnömoni’yi teşhis etmek için eğitilmişti. 2019 yılında ise araştırmacılar teknolojinin astım, krup ve bronşiyolit’i etkili bir şekilde ayırt edebildiğini gösterdi.
Bu sistem, altyapı temel seviyede hazır olduğundan daha sonra patlak veren Covid-19 salgını için de kullanıldı ve algoritmaların sadece öksürük sesi üzerinden Covid-19’u yüzde 92 doğrulukta tespit edebildiği bulundu. Firma bunun için özel bir mobil uygulama geliştirdi ve gerçek testler yaptı. Söylendiği kadarıyla burada elde edilen sonuçlar Pfizer tarafının ilgisini oldukça çekti.
Daha önce 65 milyon dolarlık bir teklifle gelen, daha sonra ise bunu 116 milyon dolara çıkaran Pfizer, ResApp’ı satın alarak elde ettiği dijital sistemi gelecekte birçok farklı teşhis için kullanmak istiyor. Konu hakkında bir açıklama yapan firma, “Bu algoritmayı daha da geliştirmeyi ve bu önemli ürünü tüketicilere mümkün olan en kısa sürede ulaştırmak için dünyanın dört bir yanındaki düzenleyiciler (Resmi sağlık kurumları) ile birlikte çalışmayı dört gözle bekliyoruz” diyor.
Covid-19 tespiti konusunda Türkiye merkezli bir adım da atılmıştı. Örneğin Fırat Üniversitesi (FÜ) Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zülfü Genç öncülüğünde, Türkiye’de ilk defa yapay zekâ tabanlı ses ve öksürük ile koronavirüs başta olmak üzere birçok hastalığın teşhisi ile ilgili yazılım geliştirilmişti.
3 bin veri ile ses ve öksürük kayıtlarına göre kişinin korona virüs olup olmadığını saptadıklarını belirten Doç. Dr. Zülfü Genç, başarı oranının ilk açıklamada yüzde 60 ila 80 arasında olduğunu kaydetmişti.