SpaceX
Elon Musk’ın özel uzay şirketi SpaceX, inanılmaz başarılı Falcon 9 roketiyle şimdiye kadar 250 dikey inişi geride bıraktıklarını duyurdu.
Uzaya erişimi tamamen değiştiren SpaceX, resmi X (Twitter) hesabından şu açıklamayı ve aşağıdaki videoyu paylaştı: “SpaceX sekiz yıl önce bugün ilk kez yörünge sınıfı bir roketi başarıyla dikey olarak indirdi. O zamandan bu yana şirket Falcon 9 roketlerini 250’den fazla kez indirdi ve bu sayı her geçen gün artıyor.” 2023’e inanılmaz çok sayıda görev sığdıran, bunlara elbette 2024 yılında da devam edecek olan şirket, dikey olarak indirebildiği ve bu sayede daha sonra yeniden kullanabildiği Falcon 9 roketleriyle beraber uzaya ulaşımı eskiye nazaran çok daha ucuz hale getirdi. Sadece kargo / uydu değil zaman zaman insan / astronot taşıması da gerçekleştiren firma, alandaki tek isim değil ancak açık ara farkla en büyüğü konumunda yer alıyor.
SpaceX kısa süre önce ikinci Starship kalkışıyla ses getirmişti. Kaçıranlar için ana itici Super Heavy Booster ve önünde yer alan Starship için ilk tam kalkış denemesi 20 Nisan 2023 tarihinde gerçekleştirilmişti. Yapılmış en güçlü roket ile güzel bir kalkış yapıldı ancak sonrasında süreç istenildiği gibi gitmedi ve 38 km yükseklikte büyük bir patlama yaşandı. Firma uzun süredir ikinci kalkış denemesine hazırlanıyordu, ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA) şirketten ikinci kalkış öncesinde 63 farklı “düzeltici eylem” isteğinde bulunmuştu. FAA bunları istemişti çünkü ilk kalkış sonrasında ciddi hasarlar meydana gelmiş ve bazı kötü sonuçlanabilecek riskler oluşmuştu.
FAA şirketten sızıntıları ve yangınları önlemeye yönelik tasarım yenilemeleri, yeniden tasarlanmış bir fırlatma rampası ve çok sayıda başka düzeltme talep etti, bunlar sağlanmadan kalkışa izin verilmeyeceği açıklandı. FAA ile aylardır ortak çalışmalar yapan SpaceX, isteklerin hepsini sorunsuz olarak yerine getirdi ve bu sayede ikinci kalkışı gerçekleştirdi.
Ancak ikinci kalkış da tam olarak istenildiği gibi gitmedi. Sorunsuz bir fırlatmadan ve planlanan ilk aşama ayrılmasından birkaç dakika sonra Super Heavy patladı (Bu anı buradaki videoda izleyebilirsiniz), bu durum Starship’in yoluna devam etmesine ise engel olmadı. İlk versiyondan çok daha yükseğe çıkan (Spesifik olarak 148 km) Starship, daha sonra Super Heavy gibi patlayarak yok oldu. Bu iki patlama nedeniyle de kimse zarar görmedi ya da herhangi bir çevre hasarı yaşanmadı.
Şirket bu ikinci kalkıştan da çok büyük veriler topladı. Bu açıdan yaşanan patlamaları şirket için her şeyin sonu gibi görmemek gerekiyor. SpaceX geliştirme aşamasında çok sayıda Falcon 9 kaybetti ancak o hatalardan öğrenilenler ile ticari görevlerin hemen hepsini sorunsuz olarak tamamlamayı başardı.