Aktarıldığı kadarıyla Türkiye’de kayıt dışı akıllı telefon kullanımı rekor düzeye çıktı. Bunun arkasında birden fazla neden bulunuyor.
Ekonomim’de yer alan Yener Karadeniz imzalı habere göre yüzde 100’ü aşan vergi, 30 bini geçen pasaport kayıt ücreti ve sıfır taksite rağmen cep telefonunda hem ithalat rakamları hem de kayıt dışı kullanım rekor düzeye ulaştı. 11,5 milyon resmi satışa karşılık 7 milyon adede yaklaşan bir de kayıt dışı ekonomi oluştu. Son yıllarda gerek ithalatı düşürmek, gerek yurtdışından yolcu beraberi telefon getirmek ve gerekse kayıtsız telefon kullanımını azaltmak amacıyla getirilen önlemler, bekleneni veremedi. İthalat adet olarak son 3 yılın en yüksek seviyesine yükselirken değer olarak tüm zamanların rekorunu kırdı. Benzer şekilde yolcu beraberi getirilen ve IMEI kaydı yapılan mobil cihaz sayısı 1 milyona yaklaşırken IMEI kaydı yapılmadan vergisiz kullanılan cihaz sayısı ise 1,5 milyonu geçti. Klonlanmış telefon sayısı ise 3,5-4 milyon ile yine rekor düzeye çıktı. Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, kısıtlayıcı önlemlerin tüketicileri kayıt dışına ittiği gibi ülkenin de vergi kaybına yol açtığını vurgulayarak, “Rakamlar gösteriyor ki bugüne kadar uygulanan reçete işe yaramadı. İthalat artmaya, kayıt dışı ise büyümeye devam etti. Tüketicinin telefona ulaşmasını zorlaştırmak yerine gerek taksit gerek de düşük vergi ile kolaylaştırmak hem kayıt dışını düşürecek hem de vergi kaybını azaltacaktır. Bir de bu yolun denenmesinde fayda var” dedi.
Turnacı ayrıca klonlama da dahil olmak üzere kayıt dışında tarihi zirvelerin yaşandığını söyledi ve “klonlama yöntemini ortadan kaldırmak amacıyla IMEI havuzundan silinme süresinin yıldan 1 yıla düşürülmesi kanunu, vatandaşların ve teknik servislerin mağdur olmaması için belirli geliştirme ve düzenleme sürecinden geçiyor. Yakın zamanda yürürlüğe girmesini bekliyoruz. Ancak görünen o ki ne kadar önlem alırsak alalım vatandaşın cep telefonu edinimini engelleyemiyoruz. Vatandaş dijitalleşmeyi özümsedi. Cep telefonu bir lüks olmaktan çıkıp ihtiyaç haline geldi. Bu nedenle cihaza ulaşım zorlaştıkça vatandaş alternatif kanallara yöneliyor ve bu kanalların başında da kayıt dışı geliyor. Çünkü kayıt içinde fi yatlar çok yüksek ve taksit yok” dedi.
Taksit kısıtlamasının doğru tespit edilemediği ve denetim mekanizmasının da oturmaması nedeni ile vatandaşın daha yüksek faiz ödeyerek taksit ile alım yaptığını anlatan Turnacı ek olarak, “Aldığımız kararlar vatandaşın işini zorlaştırsa da durduramıyor ve sektörün legal kanalını daraltmaktan başka bir sonuç da vermiyor. İyimser tahminler ile klonlama 3,5-4 milyona ulaştı. Bu alanda tarihi bir zirve bu rakam. İthalat ise yine zirvede. Alınan kararları sonuçları ile değerlendirmek lazım. Bizim sektörümüzde bu kararlar ne kadar işe yaradı bunu masaya yatırmak lazım” dedi.